Να και η αισιόδηξη άποψη για τα computers...

ΤΟ ΜΗΔΕΝ ΚΑΙ ΤΟ ΕΝΑ ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ
των Παύλου Κλιματσάκη, Ηρακλή Μπογδάνου

H ΕΠΟΧΗ ΠΟΥ Ο ΚΥΒΕΡΝΟΧΩΡΟΣ ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΜΑΥΡΗ ΗΠΕΙΡΟΣ ΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΗ ΑΠΟ ΠΕΡΙΕΡΓΟΥΣ ΤΕΧΝΟΜΑΝΙΑΚΟΥΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΣ ΕΧΕΙ ΠΕΡΑΣΕΙ ΑΝΕΠΙΣΤΡΕΠΤΙ. Ο ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΧΙΛΙΕΤΙΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΤΑΙ ΠΛΕΟΝ ΑΜΕΣΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΠΟΥ ΤΟ ΕΚΑΝΕ ΑΠΟ ΕΥΣΕΒΗ ΠΟΘΟ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΡΟΥΤΙΝΑ: ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ, ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΜΠΑΛΑΝΤΕΡ ΤΩΝ ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙΡΩΝ ΜΑΣ.ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ

 Κατά πόσο μπορεί κανείς να προβλέψει το μέλλον της Πληροφορικής; Θα γίνουν όντως οι υπολογιστές πιο έξυπνοι από εμάς ή απλώς θα συνεχίσει το hardware να γίνεται φθηνότερο και ταχύτερο, ενώ το software πιο προβληματικό;

Κάθε πρόβλεψη για την εξέλιξη των υπολογιστών είναι παρακινδυνευμένη, αν σκεφτούμε το γεγονός ότι πριν από επτά χρόνια ούτε ο πιο ονειροπόλος δεν μπορούσε να φανταστεί την εξάπλωση του Διαδικτύου σε όλο τον πλανήτη. Πρωτοπόροι των δικτύων δεν περίμεναν ποτέ ότι αρχάριοι και παιδιά σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης θα γίνονταν από τη μια στιγμή στην άλλη επαΐοντες σε τόσο εξειδικευμένα και "ξεπερασμένα" πρωτόκολλα, όπως το TCP/IP ή το FTP. Απρόβλεπτη όμως ήταν έως ένα βαθμό και η κατάρρευση της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Όλα όμως αυτά δεν κατάφεραν να πτοήσουν τους επαγγελματίες "προ-γνώστες" της τεχνολογίας να κάνουν διάφορες προβλέψεις από την είσοδο του video on demand σε κάθε σπίτι μέχρι την πλήρη ενσωμάτωση της εικονικής πραγματικότητας στη ζωή μας.Μήπως όμως τελικά κάποιοι "είδαν" αυτή την έκρηξη της εξάπλωσης του Διαδικτύου νωρίτερα από τους άλλους και πριν αυτή γίνει πραγματικότητα;

 Ο Όρσον Σκοτ Καρντ (Το παιγνίδι του Έντερ), ο Γουίλιαμ Γκίμπσον (Νευρομάντης) και ο Νιλ Στέφενσον (Snowcrash), τρεις συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, έδωσαν μέσα από τα έργα τους μια γεύση για την παγκόσμια διασύνδεση που επρόκειτο να επακολουθήσει. Όλα αυτά μας υπαγορεύουν ότι δεν βλάπτει τελικά να αποτολμήσουμε και εμείς κάποιες μελλοντικές υποθέσεις που μια ωραία ημέρα θα διαπιστώσουμε ότι δεν είναι και τόσο μελλοντικές.

 ΒΙΟΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ

Brain Maker
http://www.calsi.com/ 

Evolutionary Computation
http://www.ewh.iee.org/tc/nnc/ 

H Βιοπληροφορική είναι η επιστήμη που θα μας απασχολήσει περισσότερο τον αιώνα που έρχεται. Η σύγκλιση των επιστημών της Βιολογίας και των υπολογιστών είναι γεγονός. Φωτεινό παράδειγμα αποτελεί η περίφημη αποκρυπτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος. 

Τα 23 γονίδια, με τον τεράστιο όγκο πληροφορίας τους, δεν θα ήταν δυνατόν ποτέ να συναρμολογηθούν και να χαρτογραφηθούν μέχρι το 2003, αν δεν βοηθούσαν τα υπολογιστικά συστήματα της εποχής μας. 

Οι υπολογιστές θα συμπαρασύρουν στην ξέφρενη εξέλιξή τους και τις επιστήμες με τις οποίες θα συνεργαστούν, δημιουργώντας νέες ειδικότητες, αυτές του βιολόγου-λογισμικού, του γιατρού-προγραμματιστή, του δικτυακού οικονομολόγου. Από την άλλη πλευρά, έχουμε την κατασκευή των πρώτων υπολογιστών βδέλλας, προγόνων των μελλοντικών βιολογικών υπολογιστών, που θα αντικαταστήσουν την ηλεκτρονική μνήμη με ζωντανά νευρικά κύτταρα. Ο επεξεργαστής ενός τέτοιου υπολογιστή "μαθαίνει" και εξελίσσεται, ενσωματώνοντας τις διαδικασίες της ζωής.

  Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής γίνεται ψηφιακός βιότοπος με κανόνες και νόμους εξέλιξης. Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον μπορεί να αναπτυχθεί μια νέα μορφή τεχνητής νοημοσύνης, η ψηφιακή ζωή. Ξεκινώντας από τα κυτταρικά αυτόματα συστήματα, ικανά να αναπαράγονται από μόνα τους, και χρησιμοποιώντας απλούς κανόνες συμπεριφοράς, φτάνουμε στα νευρωνικά δίκτυα, τα οποία αποτελούν υπολογιστική και προγραμματιστική προσομοίωση των νευρώνων του ανθρώπινου εγκεφάλου με δυνατότητα μάθησης μέσα από παραδείγματα. Ένα τέτοιο software βρίσκει λύσεις σε περιπτώσεις με πολύπλοκα ή αποσπασματικά δεδομένα, είναι σε θέση να οργανώνεται με την πάροδο του χρόνου και με βάση τα δεδομένα που δέχεται από τις διάφορες εισόδους του, ενώ μπορεί ακόμα και να διορθώνει τα λάθη του. Για να ξεπεράσουν όμως τον εαυτό τους τα νευρωνικά δίκτυα, απαιτείται η τοποθέτησή τους σε ένα περιβάλλον Τεχνητής Ζωής.

Έτσι, αποκτούν τη μορφή του bot, που προέρχεται από τη σύντμηση της λέξης robot, και γίνονται προγράμματα τα οποία κινούνται αυτόνομα, ανταποκρινόμενα σε γεγονότα που συμβαίνουν στο ψηφιακό τους οικοσύστημα. Κατόπιν, εισέρχονται σε ένα δαρβινικό περιβάλλον φυσικής εξέλιξης και ανταγωνίζονται με άλλα όμοιά τους, για να επικρατήσει το ισχυρότερο. Η εξελικτική Πληροφορική που περιγράφουμε έχει ήδη δώσει εντυπωσιακά αποτελέσματα, καθώς χρησιμοποιείται σε συστήματα χρηματιστηριακών αποφάσεων και στο κυνήγι της καλύτερης τιμής στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Οι μελλοντικές της δυνατότητες είναι πραγματικά αφάνταστες, γιατί ξεδιπλώνει μία δυναμική, την οποία η απλή μηχανική κατασκευή δεν μπορεί να πλησιάσει: τη δυναμική της τεχνητής ζωής. Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής θα γίνει πλέον βιότοπος ψηφιακών οργανισμών, μία ζούγκλα με νόμους και κανόνες, όπου τίποτα δεν εμποδίζει το πιο επιτυχημένο προϊόν της να γίνει πιο έξυπνο από εμάς, χωρίς μάλιστα να καταλάβουμε ακριβώς πώς, πότε και γιατί συνέβη κάτι τέτοιο. Το όνειρο (ή, αν προτιμάτε, ο εφιάλτης) για την κατασκευή μιας σκεπτόμενης μηχανής επανέρχεται δριμύτερο. Το απώτερο όνειρο, που τροφοδοτεί τη φαντασία μας και μας κάνει να επενδύουμε σημαντικά σε αυτές τις διαδικασίες εξέλιξης, είναι ότι χάρη σε αυτές ίσως καταλάβουμε το μηχανισμό της σκέψης και των υπόλοιπων εγκεφαλικών διεργασιών μας. Γιατί, σε τελική ανάλυση, και εμείς επίσης είμαστε κάποιες παράξενες μηχανές, όπως έλεγε και ο Νίκος Καζαντζάκης: αλλόκοτες μηχανές "που τις τροφοδοτείς με ψωμί, κρασί, ψάρι, χόρτα και σου παράγουν αναστεναγμούς, γέλιο και όνειρα".

ΑΦΑΝΤΑΣΤΕΣ ΤΑΧΥΤΗΤΕΣ, ΑΚΑΡΙΑΙΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ

Internet Gateway to nanoelectronics
http://www.mitre.org/research/nanotech/ 

Τubes@Rice
http://cnst.rice.edu/tubes/ 

DNA Computing and Informatics at Surfaces
http://www.corninfo.chem.wisc.edu/writings/DNAcomputing.html 

Small Is beautiful
http://www.nas.nasa.gov/Groups/Nanotechnology/ 

Nanosystems by Eric Drexler
http://www.foresight.org/Nanosystems/ 

Tiny and great leaps for the human race
http://www.wired.com/wired/scenarios/museum.html 

Οι παράλληλοι επεξεργαστές δεν έδωσαν ακόμα τα υπερβολικά αναμενόμενα, έστω και αν κατά καιρούς δημιουργούσαν κάποιες μεγάλες προσδοκίες, όπως ο ρωσικός Ε2Κ τον τελευταίο μήνα. Καθώς φαίνεται ότι έρχονται δύσκολα χρόνια για το νόμο του Μουρ, την πρόβλεψη δηλαδή ότι κάθε δύο χρόνια περίπου θα πέφτει στο μισό το μέγεθος του τσιπ, η λύση για πολλαπλασιαστικά μεγαλύτερες ταχύτητες στους επεξεργαστές είναι μόνο η νανοτεχνολογία. Πρόκειται για την κατασκευή μηχανών στο ατομικό επίπεδο, για συναρμολόγηση σωματιδίου με σωματίδιο, αφού το νάνο- είναι το ένα δισεκατομμυριοστό του μέτρου. Διαθέτουμε ήδη μια ατράνταχτη απόδειξη ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει: τα ίδια τα σώματά μας είναι αποτέλεσμα της αυτοαναπαραγωγικής τεχνικής που χρησιμοποιεί η νανοτεχνολογία. Η έρευνα στον τομέα αυτό έχει σημειώσει κάποιες προόδους, όπως μπορείτε να δείτε στις διευθύνσεις που παραθέτουμε στο τέλος, και δεν αποκλείεται σε 2-3 δεκαετίες να στέλνουμε ειδικά διαγνωστικά νανορομπότ μέσα στο αίμα μας. Μια ενδιαφέρουσα παραλλαγή για τη δημιουργία μοριακών τσιπ είναι η εκμετάλλευση του δομικού υλικού των ζωντανών οργανισμών, του DNA. Σημαντικοί σύγχρονοι μαθηματικοί έχουν δείξει ότι τα μόριά του μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη λύση πολύπλοκων μαθηματικών προβλημάτων. Ένας μελλοντικός DNA-υπολογιστής θα μπορούσε να επιτρέψει την εκτέλεση τρισεκατομμυρίων πράξεων ταυτόχρονα. Το επικρατέστερο τσιπ του μέλλοντός μας θα είναι ο νανοκύλινδρος, μοριακή ανθρακική δομή που διαθέτει τις ηλεκτρονικές ιδιότητες του πυριτίου.

ΕΙΝΑΙ Ο ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ ΞΕΠΕΡΑΣΜΕΝΟΣ;

quantum computation and cryptography
http://qso.lanl.gov/qc/ 

quantum computation at IBM
http://www.research.ibm.com/quantuminfo/ 

Centre for Quantum Computation, University of Oxford
http://www.qubit.org/ 

Information Mechanics Group, ΜΙΤ
http://www-im.lcs.mit.edu/ 

Quantum information page, UCLA
http://vesta.physics.ucla.edu/~smolin/ 

Quantum dot cellular automaton
http://elais.physics.ox.ac.uk/SimonB/adder/add.html 

Αν δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς κάνει ένα σωματίδιο σε μια δεδομένη στιγμή, τότε είναι δυνατόν να βρεθεί σε όλες τις εν δυνάμει καταστάσεις του ταυτόχρονα. Αυτό ισχυρίζεται λίγο πολύ η κβαντική θεωρία και το εικονογραφεί πειστικά με την ταλαίπωρη "Γάτα του Σρέντιγκερ", η οποία είναι νεκρή και ζωντανή την ίδια χρονική στιγμή. Το 1984, ο Βρετανός φυσικός David Deutsch αναρωτήθηκε γιατί άραγε πρέπει οι υπολογιστές μας να δουλεύουν στα πλαίσια της κλασικής Φυσικής και όχι της πλέον έγκυρης Κβαντομηχανικής. Σχεδίασε λοιπόν έναν υποθετικό κβαντικό υπολογιστή, ο οποίος είχε τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί την απροσδιοριστία, για να εισέλθει σε μια υπερ-κατάσταση και να απαντήσει σε παραπάνω από μία ερωτήσεις ταυτόχρονα. Πώς θα μπορούσε όμως να προγραμματιστεί ένας τέτοιος θαυμαστός υπολογιστής; Κανένα πρόβλημα, αφού ο Peter Shor το 1994 και o Lov Grover το 1996 έγραψαν έξοχους κβαντικούς αλγόριθμους, οι οποίοι μετρήθηκαν ως δισεκατομμύρια φορές (θεωρητικά) πιο γρήγοροι από τους αντίστοιχους κλασικούς. Το μόνο που λείπει τώρα είναι να κατασκευαστεί ένας πραγματικός κβαντικός επεξεργαστής, ώστε να τους δοκιμάσουμε και στην πράξη. Η επαναστατική αυτή Πληροφορική βασίζεται στο qu-bit, το οποίο είναι ταυτόχρονα 0 και 1, έως ότου ο παρατηρητής το αποσπάσει από την απροσδιοριστία. Ένας απλός τετράμπιτος κβαντικός υπολογιστής θα μπορούσε να δοκιμάσει ταυτόχρονα 16 διαφορετικές λύσεις σε ένα πρόβλημα. Ενδέχεται λοιπόν το μέλλον μας να μην είναι ούτε αναλογικό ούτε ψηφιακό, αλλά πιθανότατα κβαντικό.

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΙNTERNET... αναμένεται λαμπρό

 Το μέλλον του Internet πρόκειται να είναι ιδιαίτερα συναρπαστικό, αν λάβει κάνεις υπόψη του τις εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα αυτήν τη στιγμή σε διάφορα πεδία, όπως αυτά που θα αναφέρουμε στη συνέχεια. Ίσως αξίζει να αναφερθεί πρώτα από όλα ότι αυτό το μέλλον διασφαλίζεται από τη στενή συνάφεια που αποκτά καθημερινά το δίκτυο με πολυποίκιλες οικονομικές και επιχειρηματικές δραστηριότητες, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν όφελος από αυτό το καινούριο εργαλείο, για να έλθουν σε καλύτερη, γρηγορότερη και πιο αποτελεσματική επαφή με τον πελάτη τους. Πέρα από τη νέα μορφή οικονομίας που προκύπτει, τη Net economy, το δίκτυο σχετίζεται με μία πολυσχιδή δυναμική. Αυτή αφορά στην εξέλιξη της ίδιας της ανθρωπότητας προς μία εποχή την οποία χαρακτηρίζουν η μεγαλύτερη ανάγκη για επικοινωνία και πληροφόρηση και, τελικά, η κατανόηση ανάμεσα σε διαφορετικές κοινωνικές και πολιτιστικές ομάδες. Εκτός από το σοβαρό μέρος, υπάρχει και το καθαρά ψυχαγωγικό κομμάτι του Ιnternet, αν σκεφτεί κανείς τις δυνατότητες για παιχνίδι που προσφέρονται μέσα από αυτό αλλά και κάθε είδους ψυχαγωγικό περιεχόμενο από διάφορους δικτυακούς τόπους. Όλα αυτά αναμένεται να αποκτήσουν σχεδόν καθολικό χαρακτήρα στο άμεσο, μάλιστα, μέλλον, επειδή έχουν αρχίσει να παρουσιάζονται οι τεχνολογίες που θα παρέχουν το απαιτούμενο bandwidth. Όταν αυτό θα επαρκεί, πολλές διαφορετικές πλευρές του φαινομένου "επικοινωνία και πληροφόρηση" θα αρχίσουν να συγκλίνουν. Τηλεοπτικά προγράμματα, για παράδειγμα, θα παρέχονται μέσα από το δίκτυο ή ο οικιακός μας χώρος θα είναι δικτυωμένος ολοκληρωτικά, ενώ η πρόσβαση σύντομα θα γίνεται ασύρματα μέσα από πολλών ειδών "έξυπνες" ηλεκτρονικές συσκευές. Ακολουθώντας την εξέλιξη της διαστημικής εποχής και την πιθανή εποίκιση της Σελήνης ή του Άρη το δίκτυο στο απώτερο μέλλον θα γίνει διαπλανητικό!

NET ECONOMY

  Ένας από τους τομείς που θα καθορίσουν αποφασιστικά τη μορφή που θα έχει το Internet στο μέλλον είναι οι κάθε είδους επιχειρηματικές και επαγγελματικές δραστηριότητες που μπορούν να διεκπεραιωθούν μέσα από αυτό. Εδώ και αρκετό καιρό είναι δυνατόν να παραγγείλει ο υποψήφιος πελάτης προϊόντα σε μία ιστοσελίδα και να κάνει ηλεκτρονικές πληρωμές. Ωστόσο, πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι στο μέλλον όλες οι οικονομικές συναλλαγές θα περνούν μέσα από το Internet. Είναι πάρα πολλές οι μορφές που μπορεί να πάρει η οικονομική δραστηριότητα μέσω του δικτύου και ήδη έχουμε έλθει σε επαφή με αρκετές από αυτές. Πάντως, στην Αμερική αναμένεται ότι μέχρι το 2002 περί τα 180 εκατομμύρια χρήστες θα είναι συνδεδεμένοι, και το επίπεδο των συναλλαγών θα φτάσει περίπου τα 41 δισεκατομμύρια δολάρια. Το Internet εν γένει αποδεικνύεται ιδιαίτερα αποδοτικό στην αντιγραφή αλλά και στη βελτίωση των τρόπων με τους οποίους οι άνθρωποι κάνουν τις αγορές τους και διακινούν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους. Έτσι, οι ειδικοί πιστεύουν ότι όχι πολύ μακριά στο μέλλον το δίκτυο θα γίνει οργανικό και καθοριστικό μέρος της παγκόσμιας οικονομίας.

Priceline
http://www.priceline.com/ 

Η Priceline com είναι χαρακτηριστικότατο παράδειγμα αγορών μέσω δικτυακού τόπου, όπου μπορεί κανείς να αγοράσει από εισιτήρια αεροπλάνου και να κλείσει δωμάτιο σε ξενοδοχείο μέχρι και να ψάξει για δάνεια κατοικίας ή να αγοράσει αυτοκίνητα. Το όλο σύστημα λειτουργεί εδώ με το σκεπτικό ότι ο ενδιαφερόμενος αγοραστής δηλώνει την τιμή για το προϊόν που θέλει να αγοράσει. Αν, για παράδειγμα, θέλετε να αγοράσετε ένα αυτοκίνητο, δηλώνετε στην Priceline τον τύπο του αυτοκινήτου, τον τρόπο αγοράς και την τιμή που σας ενδιαφέρει, και ο δικτυακός αυτός τόπος αναλαμβάνει να βρει στην περιοχή σας έναν πωλητή που μπορεί να σας εξυπηρετήσει!

ebay
http://www.ebay.com/ 

 Το ebay είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα δικτυακού τόπου όπου οι συναλλαγές γίνονται μέσα από δημοπρασίες, στις οποίες μπορεί να συμμετάσχει οποιοσδήποτε χρήστης, και δείχνουν μία ακόμα  δίκτυο στις αγοραπωλησίες. Είναι ατελείωτες οι κατηγορίες των προϊόντων που διατίθενται για δημοπρασία: από αυτοκίνητα, βιβλία και νομίσματα μέχρι γραμματόσημα και κομπιούτερ. Διαμορφώνεται έτσι ένας εικονικός χώρος δημοπρασίας που δεν έχει ανάλογο στην καθημερινή μας εμπειρία, αφού πουθενά δεν γίνονται τόσο πολύπλευρες και πολύμορφες δημοπρασίες. Αφού γίνετε μέλος, μπορείτε να προσφέρετε μία τιμή για ένα από τα σχεδόν δύο εκατομμύρια αντικείμενα που διατίθενται και, αφού κλείσει η δημοπρασία, σας πληροφορούν αν είστε ο νικητής. Πρόκειται για μια ιδέα που θα βρει στο άμεσο μέλλον πολλούς μιμητές ακόμα και στην Ελλάδα.

Amazon
http://www.amazon.com/ 

Το δικτυακό βιβλιοπωλείο Amazon com δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις, αν σκεφτεί κανείς ότι οκτώ εκατομμύρια άνθρωποι έχουν αγοράσει από εδώ βιβλία σε εκπτωτικές τιμές αλλά και είδη που αφορούν στη μουσική. Τώρα πια έχουν προστεθεί στους καταλόγους του δικτυακού αυτού βιβλιοπωλείου και DVD, software και παιχνίδια, καθώς και αντικείμενα τα οποία μπορείτε να διεκδικήσετε μέσα από δημοπρασία. Γενικά, ο εικονικός αυτός χώρος αγοραπωλησίας αντικειμένων με πνευματικό και πολιτιστικό περιεχόμενο δείχνει το δρόμο σε μια εποχή που οι αγορές τέτοιων προϊόντων θα γίνονται on-line. Μπορεί ο αγοραστής να έχει πολύ καλύτερη εποπτεία και συνολική άποψη για τα προϊόντα που προσφέρονται, χωρίς μάλιστα να κουράζεται από τη συχνά πολύωρη αναζήτηση, π.χ., του κατάλληλου βιβλίου για μια συγκεκριμένη δουλειά.

ΣΥΓΚΛΙΣΗ TV ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΟΥ

Με το πέρασμα του χρόνου θα αυξάνει στο άμεσο μέλλον η σύγκλιση ανάμεσα στην τηλεόραση, ένα από τα πιο παραδοσιακά μέσα πληροφόρησης, και το Internet, το οποίο θα γίνει το κατεξοχήν μέσο πληροφόρησης. Η ήδη υπάρχουσα τάση να μεταδίδεται τηλεοπτικό περιεχόμενο υπό μορφή ψηφιακού βίντεο από ιστοσελίδες σε μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια του εξωτερικού θα ενισχυθεί, όταν τα ίδια τα τηλεοπτικά δίκτυα θα παράσχουν όλο το πρόγραμμα του σε ψηφιακή μορφή. Η ψηφιακή τηλεόραση δεν αφορά μόνο στην υψηλή ευκρίνεια, αλλά κυρίως στην αλληλεπιδραστικότητα με το χρήστη, ο οποίος μπορεί έτσι να επιλέγει την πληροφόρησή του με τον τρόπο που ο ίδιος θέλει.

CNBC
http://www.cnbc.com/onlycnbc/main.asp 

 Το CNBC είναι από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις παροχής τηλεοπτικού περιεχομένου μέσα στο δίκτυο. Οι συντάκτες του προγράμματος φροντίζουν να δημιουργήσουν "πακέτα" πληροφοριών σε μορφή πολλαπλών μέσων όπως απλές στατικές εικόνες, video clip και κείμενα. Το CNBC χρησιμοποιεί ουσιαστικά το δίκτυο ως μια μέθοδο διανομής του περιεχομένου του σταθμού που είναι ήδη γνωστός και όχι για να δημιουργήσει όνομα μέσα από αυτόν. Σίγουρα το CNBC διακρίνεται για την πληροφόρηση στον οικονομικό τομέα, αλλά στο μέλλον η τάση να διοχετεύεται το τηλεοπτικό περιεχόμενο στο δίκτυο θα γενικευτεί.

Simply TV
http://www.simplytv.com/ 

Η εταιρεία παροχής τηλεοπτικού περιεχομένου Simply TV εισάγει μία καινούρια αντίληψη στη δικτυακή τηλεόραση. Αντίθετα με το CNBC ή το BBC, που αναμεταδίδουν στο δίκτυο τα έτοιμα προγράμματά τους, στόχος της είναι να παρέχει πολλά διαφορετικά κανάλια, τα οποία θα παρουσιάζουν θέματα από διαφορετικούς κύκλους ενδιαφερόντων, διότι οι συγκεκριμένοι τηλεθεατές έχουν πάντα συγκεκριμένα και ξεχωριστά ενδιαφέροντα. Αντίστοιχες είναι επομένως και οι διαφημίσεις που εισάγονται ως πηγή εσόδων, οι οποίες πάλι απευθύνονται κατά περίπτωση σε χρήστες με συγκεκριμένο προφίλ και ενδιαφέροντα. Εδώ μπορεί να διακρίνει κανείς θέματα από 60 διαφορετικούς τομείς. Πάντως η νοοτροπία της Simply TV είναι καθαρά εμπορική, σε αντίθεση, ας πούμε, με το BBC, το οποίο απλώς ενδιαφέρεται να εξυπηρετήσει τους χρήστες του χωρίς κέρδος. Απομένει να δούμε ποια από τις δύο νοοτροπίες θα επικρατήσει στο μέλλον.

ΑΠΟΛΥΤΗ ΔΙΚΤΥΩΣΗ

Java και Jini 
http://www.sun.com/ 

 H τάση για τη σύγκλιση του PC με το Internet αλλά και η γενίκευση της χρήσης του Internet μέσα από κάθε είδους ηλεκτρονική συσκευή, αφού στο άμεσο μέλλον οι λειτουργίες Πληροφορικής θα χρησιμοποιούνται ακόμα και στις οικιακές συσκευές, προάγεται και διευκολύνεται κυρίως από τη μεγάλη εταιρεία Sun Microsystems με τις γλώσσες προγραμματισμού Java και Jini. H Sun προωθεί το όραμα του δικτυοκεντρισμού στο χώρο της Πληροφορικής εδώ και χρόνια και το υλοποιεί τώρα με τις γλώσσες προγραμματισμού Java και Jini. Η Java δημιουργήθηκε από τη Sun για να εξυπηρετήσει και να προάγει το όραμά της για ένα μέλλον της Πληροφορικής, στο οποίο το Internet δεσπόζει. Είναι μία γλώσσα προγραμματισμού που φτιάχτηκε ειδικά για το Internet και για εφαρμογές σε τοπικά δίκτυα και μπορεί να αποτελέσει ένα ενδιάμεσο στρώμα ή επίπεδο, πάνω στο οποίο μπορούν να τοποθετηθούν διάφορα λειτουργικά συστήματα. Το επόμενο βήμα ήταν η δημιουργία μιας γλώσσας βασισμένης στη Java, με στόχο τη δημιουργία ενός "αυθόρμητου" δικτύου, όπου αυτό χρειάζεται. Οποιεσδήποτε συσκευές θα μπορούν να συνδεθούν άμεσα με αυτό και να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους ή να χρησιμοποιήσουν υπηρεσίες που προσφέρονται σε αυτό. Για παράδειγμα, κάθε PDA ή φορητός υπολογιστής αλλά και οικιακές συσκευές εφοδιασμένες με ηλεκτρονικά εξαρτήματα θα συνδέονται άμεσα με το δίκτυο, για να χρησιμοποιήσουν έναν εκτυπωτή που βρίσκεται κάπου αλλού ή για να αντλήσουν δεδομένα από όποιες πηγές και αν προέρχονται.

HAVI
http://www.havi.org/home.html 

Αξιοσημείωτο είναι και το HAVi (Home Audio Video Interoperability), ένα στάνταρτ που διαμορφώθηκε από γίγαντες της βιομηχανίας ηλεκτρονικών (Hitachi, Sony, Philips, Grundig). Στόχος είναι πάλι η δικτύωση των οικιακών ψηφιακών συσκευών ανεξάρτητα από τον κατασκευαστή. Το πρότυπο αυτό προωθείται ενεργά από εταιρείες όπως οι προηγούμενες, με στόχο να αποτελέσει ένα στάνταρτ μέσω του οποίου συσκευές ήχου και εικόνας, που κατασκευάζονται από μεγάλες βιομηχανίες πολυμέσων, θα μπορούν να αποτελέσουν γρήγορα και αυθόρμητα ένα τοπικό δίκτυο στο σπίτι, το οποίο, βέβαια, θα γίνεται ταυτόχρονα μέρος του παγκόσμιου δικτύου, του Internet.

WIRELESS NET

 Φανταστείτε πως σερφάρετε στο δίκτυο και στέλνετε το ηλεκτρονικό σας ταχυδρομείο από όπου θέλετε. Κατεβαίνετε, π.χ., από το αεροπλάνο στη Νέα Υόρκη και ρίχνετε μια ματιά στις μετοχές σας στο Χρηματιστήριο Αθηνών μέσα από τον υπολογιστή handheld σας και αποφασίζετε καθ'οδόν να δώσετε εντολή στο χρηματιστή σας σε πραγματικό χρόνο να αγοράσει ή να πουλήσει. Ξαφνικά δέχεστε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα, πάλι ασύρματα, που σας υπενθυμίζει ότι το θεατρικό έργο για το οποίο κλείσατε εισιτήρια (on-line βέβαια) αρχίζει σε δύο ώρες. Αυτός θα είναι ο θαυμαστός ασύρματος κόσμος του Ιnternet του μέλλοντος, με το οποίο θα συνδέεστε μέσα από κάθε είδους έξυπνες συσκευές.

3Com
http://www.3com.com/ 

 H 3Com, η εταιρεία που γέννησε το Palm, θα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάπτυξη του ασύρματου δικτυακού σύμπαντος, αφού στοχεύει να προωθήσει ασύρματα δίκτυα: α) μέσα στο χώρο του σπιτιού, β) μέσα στο χώρο μιας επιχείρησης (LANS), γ) ασύρματη σύνδεση με το δίκτυο για επαγγελματίες που ταξιδεύουν με χρήση του Palm VII και τέλος δ) ανάπτυξη ασύρματων WANS.

Nextel
http://www.nextel.com/ 

Πρόσφατα στο παιχνίδι του ασύρματου δικτύου θέλησε να μπει δυναμικά και η Microsoft, ενισχύοντας με 600 εκατομμύρια δολάρια τη Nextel, η οποία έχει προετοιμάσει μια βάση εξυπηρέτησης πελατών με ασύρματη σύνδεση. Η Nextel θα δημιουργήσει έτσι το Nextel on line system, το οποίο θα χρησιμοποιεί το WAP (Wireleww Applications Protocol), ένα στάνταρτ που αναπτύσσεται για να διευκολύνει την ασύρματη σύνδεση έξυπνων μικρών συσκευών με το δίκτυο. Το πρότυπο αυτό στηρίζεται από ένα forum, στο οποίο πρόσφατα προσχώρησε και η Microsoft, ενώ δεν λείπουν οι υπόλοιποι γίγαντες του χώρου, όπως οι Ericsson, Nokia, Motorola, εξασφαλίζοντας κατ' αυτό τον τρόπο την ανάπτυξη του ασύρματου δικτύου.

Network Computer

 Μεγάλοι δικτυακοί τόποι, οι λεγόμενες "θύρες" του Internet, όπως το Yahoo, το Netscape αλλά και άλλοι ειδικά προετοιμασμένοι δικτυακοί τόποι, θα αντικαταστήσουν στο μέλλον το κλασικό Desktop με το λεγόμενο Webtop. Τις πρώτες εφαρμογές τέτοιου είδους τις έχουμε ήδη δει. Μπορείτε, π.χ., να στέλνετε e-mail μέσα από έναν τέτοιο δικτυακό τόπο, αλλά επίσης και να διατηρείτε εκεί Data Bases με διευθύνσεις ή με εφαρμογές ημερολογίου κ.λπ. Με τον όρο ότι στο άμεσο μέλλον θα βελτιωθεί σημαντικά η γρήγορη πρόσβαση στο δίκτυο μέσα από τεχνολογίες όπως η DSL, το καλωδιακό modem ή και η δορυφορική σύνδεση, και το παρεχόμενο bandwidth θα είναι αρκετό, τίποτα δεν εμποδίζει εφαρμογές πιο δύσκολες όπως word processing, spread sheets κ.λπ. να υλοποιούνται μέσα από ένα δικτυακό τόπο. Από αυτή την άποψη η έννοια Desktop αποκτά παγκόσμια σημασία, αφού ο δικτυωμένος χρήστης θα μπορούσε να χρησιμοποιεί αυτές τις εφαρμογές και να έχει πρόσβαση στα αρχεία του, όπου και αν βρίσκεται, αρκεί να μπορεί να συνδεθεί στο δίκτυο. Οι εφαρμογές αυτές, τις οποίες θα έχει κανείς τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί μέσα από το δικτυακό τόπο, δεν θα είναι παραφορτωμένες με τόσα χαρακτηριστικά και λειτουργίες όσο τα εμπορικά προγράμματα, αλλά δεν θα κοστίζουν τίποτα.

Netscape
http://www.netscape.com/ 

Nescape Netcenter. H Netscape είναι πρωτοπόρα στο χώρο αυτό με τον concept των web hosting service. Βέβαια, αυτή η τάση θα χρειαστεί ίσως πολύ καιρό μέχρι να καθιερωθεί, αλλά σίγουρα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα επηρεάσει το μέλλον του Internet. Η Netscape ξεκίνησε με την εισαγωγή μιας νέας υπηρεσίας που ονομάζεται Custom Nercenter και απευθύνεται σε επιχειρήσεις που μπορούν να παρέχουν μία σειρά από υπηρεσίες και περιεχόμενα από τις ιστοσελίδες τους με τη δική τους φίρμα, για να μπορεί να τις χρησιμοποιήσει ο υποψήφιος πελάτης. H Netscape, που ήδη παρέχει e-mail calendar και scheduling software, οραματίζεται αντί του Desktop τον "Webtop", ένα δικτυακό χώρο, όπου μπορεί ο χρήστης να βρει όλες τις δικτυακές πληροφορίες που χρειάζεται μαζί με "μικρές δικτυακές εφαρμογές" Weblets, που θα είναι εγκατεστημένες στον Webtop.

Visto
http://www.visto.com/ 

 Αυτός ο δικτυακός τύπος είναι κλασική περίπτωση Webtop. Είναι πολύ ολοκληρωμένος και δείχνει σήμερα το μέλλον αυτών των εφαρμογών. Παρέχει εκτός από e-mail, ημερολόγιο, tasks, διευθυνσιογράφο, αλλά μπορεί κανείς να διατηρεί σε αυτό τον τόπο και άλλου είδους αρχεία και να τα ανακαλεί όποτε και από όπου θέλει. Ακόμα και τα bookmark του μπορεί ο χρήστης να έχει στο Visto. Παρέχεται επίσης η δυνατότητα στο χρήστη να χρησιμοποιεί το Visto ως κεντρικό σημείο αναφοράς, για να έρχεται σε επαφή με γνωστούς και φίλους, για να ανταλλάσσει φωτογραφίες και κάθε είδους μηνύματα. Για να ολοκληρωθεί το πακέτο, το Visto προσφέρει πλήρεις Data Base με διαφόρων ειδών γεγονότα που μπορεί να σας ενδιαφέρουν να τα επισκεφθείτε ή να τα παρακολουθήσετε.

Bandwidth @Home
http://www.home.com/ 

Η πιο αποδοτική τεχνολογία σύνδεσης με το Internet είναι η καλωδιακή σύνδεση, δηλαδή η πρόσβαση στο δίκτυο μέσω οπτικών ινών, όπως συμβαίνει στην καλωδιακή τηλεόραση. Γίνεται με δύο τρόπους, είτε με τη χρήση ενός cable modem (αντί για ένα απλό αναλογικό modem που συνδέεται με την τηλεφωνική γραμμή και το οποίο χρησιμοποιείται για τη σύνδεση ενός κομπιούτερ με ένα φορέα καλωδιακής τηλεόρασης, που παρέχει υπηρεσίες σύνδεσης στο Internet ­με ένα cable modem μπορεί να αυξηθεί δραματικά το bandwidth ανάμεσα στο φορέα πρόσβασης και στον υπολογιστή του χρήστη) είτε με τη χρήση μιας ειδικής συσκευής που παρέχει δικτυακή πρόσβαση κατευθείαν στην οθόνη της τηλεόρασης (και όχι σε ένα κομπιούτερ). Αυτή η σύνδεση πρέπει να διακριθεί από τη λεγόμενη Web TV, όπου η σύνδεση γίνεται μέσω τηλεφωνικής γραμμής. Παράδειγμα τέτοιας σύνδεσης είναι η εταιρεία παροχής σύνδεσης από την εταιρεία @Home, τη δικτυακή σελίδα της οποίας βλέπουμε εδώ. Είναι σαφές ότι στο μέλλον, και μάλιστα πολύ σύντομα, τέτοιες τεχνολογίες θα κυριαρχήσουν, εξαιτίας της σημαντικής εμπειρίας multimedia που προσφέρουν.

Megabit
http://www.megaspeed.com/ 

Μπορείτε να επισκεφθείτε τη Megabit σε αυτήν τη δικτυακή σελίδα, για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις ταχύτητες σύνδεσης που μπορούν να επιτευχθούν με την τεχνολογία ADSL. H ADSL αποτελεί ένα καινούριο πρότυπο μεταφοράς δεδομένων μέσα από ψηφιακές τηλεφωνικές γραμμές, το οποίο αυξάνει δραματικά την ταχύτητα, αυξάνοντας ουσιαστικά την ψηφιακή χωρητικότητα. Ωστόσο, η ταχύτητα επηρεάζεται σημαντικά από την απόσταση ανάμεσα στο κομπιούτερ του χρήστη και το τηλεφωνικό κέντρο. Υπάρχουν δύο εκδοχές, η ADSL (asymmetric version), όπου το downstreaming των δεδομένων είναι ταχύτερο από το upstreaming, και η symmentric version, όπου ο ρυθμός είναι ίδιος και στις δύο περιπτώσεις. Μεγάλο πλεονέκτημα του στάνταρτ αυτού είναι ότι επιτρέπει ταυτόχρονη χρήση του τηλεφώνου, επειδή χρησιμοποιεί υψηλότερες συχνότητες από αυτές της μεταφοράς φωνής. Γενικά πάντως, υπάρχει ισχυρός ανταγωνισμός ανάμεσα στην τεχνολογία DSL και στην καλωδιακή σύνδεση στις ΗΠΑ, καθότι καθεμία έχει και πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Πιθανότατα η σύνδεση DSL θα μπορούσε να αποτελέσει μία καλή λύση σύνδεσης για την Ελλάδα στο άμεσο μέλλον, αφού δεν προϋποθέτει δίκτυο οπτικών ινών. Αλλά θα μου πείτε, εδώ στην Ελλάδα μόλις αρχίσαμε να γνωρίζουμε το ISDN!

Teledesic και Direcpc
http://www.teledesic.com/  και http://www.direcpc.com/ 

 Σύντομα αναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο και η δορυφορική παροχή Internet. Παραδείγματα τέτοιου είδους τεχνολογίας, που είναι γνωστή και ως "Internet in the Sky", έχουμε από την Teledesic και τη Direcpc. Σήμερα, μπορείτε και εσείς στην Ελλάδα να αποκτήσετε τέτοιου είδους πρόσβαση στο Internet, αλλά και να γνωρίσετε το μέλλον, αν έλθετε σε επαφή με τις αντίστοιχες εταιρείες. Βέβαια, η τιμή είναι συνήθως απαγορευτική, διότι ο εξοπλισμός κοστίζει πολύ, αλλά τα καλά πράγματα πάντα έχουν μεγάλο κόστος. Η σύνδεση ενός υπολογιστή με το δίκτυο μέσω δορυφόρου γίνεται μέσα από το modem του χρήστη, ο οποίος ζητεί από τον ISP του να συνδεθεί με έναν δικτυακό τόπο, η κλήση μεταβιβάζεται σε έναν ειδικά προετοιμασμένο web server, ο οποίος μεταδίδει τα δεδομένα σε δορυφόρο και αυτός με τη σειρά του στη δορυφορική κεραία του χρήστη, σε αρκετά υψηλές ταχύτητες

NEXT GENERATION INTERNET

Internet2
http://www.internet2.edu/ 

Βρισκόμαστε μόνο στην αρχή του μέλλοντος του Internet. Υπάρχουν κάποιες προοπτικές, οι οποίες είναι πολύ εντυπωσιακές, παρ' ότι δεν αφορούν άμεσα στον απλό χρήστη. Όπως είναι γνωστό, στην Αμερική τα πανεπιστήμια και οι κυβερνητικές υπηρεσίες δημιούργησαν με τη βοήθεια 13 μεγάλων εταιρειών (π.χ., Cisco, MCI, Nortel, Qwest) ένα καινούριο Internet, το Internet 2, το οποίο στηρίζεται σε δύο πάρα πολύ γρήγορα backbone, που είναι, ως γνωστόν, τα βασικά πλαίσια οπτικών ινών στις ΗΠΑ, τα οποία θα μεταφέρουν δεδομένα κατ' αρχάς με ταχύτητα 2Gbps και αργότερα μέχρι και 9Gbps. Ωστόσο, το Internet 2, συνδέει μόνο ακαδημαϊκές και κυβερνητικές υπηρεσίες, οι οποίες προσδοκούν ότι με αυτό τον τρόπο θα επιστρέψουν στις παλιές χρυσές μέρες, όταν το δίκτυο δεν ήταν φορτωμένο με τόσους χρήστες όπως σήμερα και έτσι δεν εμποδιζόταν η γρήγορη διακίνηση και ανταλλαγή πληροφοριών με πρωταρχικό στόχο την έρευνα. Το Internet 2 είναι έτσι σχεδιασμένο, ώστε, όπως και το αντίστοιχο Next Generation Internet, να μπορεί να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες που προσφέρονται από τις οπτικές ίνες και τους router σε επίπεδο Gigabit, αλλά και να έχει τη δυνατότητα χρησιμοποιεί προχωρημένα πρωτόκολλα επικοινωνίας για να επιτρέψει εφαρμογές που απαιτούν πολύ υψηλό bandwidth, όπως είναι οι τηλεδιασκέψεις, τα εικονικά (virtual) εργαστήρια και οι βιβλιοθήκες ή ακόμα και οι εγχειρήσεις από απόσταση, οι οποίες κάτω από τις σημερινές συνθήκες δεν μπορούν να λάβουν χώρα ανενόχλητα και με απόλυτη ασφάλεια. Οι συνδεόμενοι χρήστες θα μπορούν να τρέχουν εφαρμογές που θα απαιτούν ρυθμούς μεταφοράς δεδομένων από 155Mbps μέχρι και 622Mbps. Για τον απλό χρήστη αυτά φαντάζουν βέβαια ως όνειρα θερινής νυκτός. Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ό,τι ξεκινά σε ερευνητικό πλαίσιο, δεν αποκλείεται να καταλήξει και στα όρια του απλού χρήστη. Άλλωστε μιλάμε για το μέλλον του Internet.

ΤΕΝ ­ 155
http://www.dante.net/ten-155.html 

 Το ευρωπαϊκό "Internet 2" είναι το πρόγραμμα ΤΕΝ ­ 155 (Trans - European Network 155 Mbps), με το οποίο συνδέεται και το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας. Από εκεί μπορείτε να πληροφορηθείτε (ΕΔΕΤ http://www.grnet.gr/  ) "ότι το δίκτυο ΤΕΝ - 155 αποτελεί την ευρωπαϊκή απάντηση στις αντίστοιχες προηγμένες δικτυακές υποδομές των ΗΠΑ (Next Generation INTERNET - NGI, INTERNET 2). Πρόκειται για τον πιο εξελιγμένο ευρωπαϊκό δικτυακό κορμό, αφού διασυνδέει τα Εθνικά Ερευνητικά Δίκτυα (NRN) των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ταχύτητες έως και 155Mbps. Ο συντονισμός του δικτύου γίνεται από το DANTE ( http://www.dante.net/ ), εταιρεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με έδρα στο Κέιμπριτζ της M. Βρετανίας, η οποία συγκροτήθηκε από τα Εθνικά Ευρωπαϊκά Ερευνητικά Δίκτυα για παροχή δικτυακών υπηρεσιών υψηλού επιπέδου για την έρευνα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο." Tο δίκτυο ΤΕΝ-155 και τα Εθνικά Ακαδημαϊκά και Ερευνητικά Δίκτυα, όπως το ΕΔΕΤ, παρέχουν τις υπηρεσίες τους αποκλειστικά στην Ακαδημαϊκή και Ερευνητική Κοινότητα, και δεν ανταγωνίζονται τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών INTERNET (ISP). H διεθνής διασύνδεση του Εθνικού Δικτύου Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΔΕΤ) μέσα από τη σύνδεση στο ΤΕΝ - 155 τριπλασιάστηκε τον Ιανουάριο 1999 από 10Mbps σε 34Mbps μας πληροφορεί το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΔΕΤ http://www.grnet.gr/ ).

ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

 Ας καταγράψουμε τέλος συνοπτικά τις διαφαινόμενες εξελίξεις στο χώρο του Διαδικτύου, με τις μετρημένες αξιώσεις ενός καζαμία. Το βέλος του δικτυακού χρόνου δείχνει ότι αργά ή γρήγορα θα αντιμετωπίζουμε το Internet ως ένα ακόμα κοινότατο αγαθό, όπως το τηλέφωνο και το τρεχούμενο νερό. Πιθανόν να μη μας προβληματίζει καθόλου, να είναι μαζί με τον υπολογιστή ένα επιπλέον στοιχείο της επίπλωσης του σπιτιού. Η μορφή του, η οποία θα περάσει πρώτη σε πραγματικά μαζική χρήση, θα είναι τα on-line κινητά τηλέφωνα και η ψηφιακή, διαδραστική τηλεόραση. Η γενίκευση της τηλεεργασίας και η εισαγωγή μιας ψηφιακής άμεσης δημοκρατίας είναι προοπτικές που έχουν περισσότερο βάθος από όσο νομίζαμε και η εξέλιξη προς την κατεύθυνσή τους μοιάζει ακόμα αρκετά αργή. Αντίθετα, οι οικονομικές συναλλαγές μέσω του δικτύου γενικεύονται και το ηλεκτρονικό χρήμα είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα επικρατήσει απόλυτα στον κυβερνοχώρο. Κάποια μορφή πιστωτικών δικτυακών μονάδων ενδέχεται να ανακύψει, ενώ, όπως βγήκαν ήδη νόμιμα δικτυακά γραμματόσημα, που τα κατεβάζουμε στον υπολογιστή μας, έτσι μπορεί σε λίγα χρόνια να τυπώνουμε και τα δικά μας χαρτονομίσματα στον εκτυπωτή, εξουσιοδοτημένοι κατάλληλα από τη δικτυακή μας τράπεζα. Μακροπρόθεσμα, η ανεργία θα αυξηθεί, πράγμα που αναπότρεπτα θα προκαλέσει ένα κίνημα τεχνοφοβίας και λουδιτισμού νέας μορφής, όπου οι αρνητές της τεχνολογίας (οι χάκερ του μέλλοντος) θα είναι υπολογιστικά ξεσκολισμένοι και ειδήμονες. Η κρίση θα εξομαλυνθεί με μια επιστροφή στις αρχέγονες αξίες του Internet, την πρωτοβουλία, τον ερασιτεχνισμό και τη συντροφικότητα. Η προοπτική του διαπλανητικού Διαδίκτυου έχει ήδη προωθηθεί από τη NASA και κάθε νέα μακρινή διαστημική αποστολή θα μεταφέρει έναν ισχυρό server, ο οποίος θα εγκαταλείπεται στις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος, έτσι ώστε να επεκτείνουμε το backbone του δικτύου έως εκεί. Ο πληθωρισμός της πληροφορίας, της παρεχόμενης γνώσης και των διαθέσιμων πολιτισμικών προϊόντων θα μας αναγκάσει να οξύνουμε την κριτική μας ικανότητα και να γίνουμε εξαιρετικά εκλεκτικοί και δύσκολοι. Θα ζήσουμε λοιπόν εμείς καλά και το Διαδίκτυο καλύτερα.