Φάλαινες

Τα ζώα που αγαπάω πάνω απ'όλα είναι οι φάλαινες. Να μερικές πληροφορίες για τις φάλαινες:

Υπάρχουν δύο ειδών φάλαινες: Τα Μυστακοκήτη και τα Οδοντοκήτη. Τα Μυστακοκήτη (ή μπαλενοφόρες φάλαινες) δεν έχουν δόντια και τρέφονται φιλτράροντας νερό μέσα απ' τις μπαλένες, μεγάλες μαλλιαρές "βούρτσες" που κρέμονται απ' τον ουρανίσκο τους σαν κόσκινα. Ανοίγουν το στόμα τους και καταπίνουν νερό γεμάτο κριλ ή ψάρια και ύστερα το κλείνουν και σπρώχνουν έξω το νερό με δύναμη. Το νερό περνάει από τις μπαλένες, αλλά η τροφή παγιδεύεται μέσα στο στόμα και η φάλαινα την καταπίνει. Τα Οδοντοκήτη(ή οδοντοφόρες φάλαινες), αντίθετα, έχουν δόντια και κυνηγούν τη λεία τους πριν τη συλλάβουν και τη φάνε. Η λεία τους περιλαμβάνει γιγάντια καλαμάρια, ψάρια και, στην περίπτωση των φαλαινών-δολοφόνων, θαλάσσιους λέοντες και ακόμα και άλλες φάλαινες.
Οι φάλαινες δεν είναι ψάρια. Είναι θηλαστικά όπως εμείς και χρειάζονται αέρα για να αναπνέουν. Είναι αναγκασμένες να ανεβαίνουν στην επιφάνεια πότε πότε για να αναπνέουν μέσω ενός(Οδοντοκήτη) ή δύο(Μυστακοκήτη) φυσητήρων στο πάνω μέρος του κεφαλιού τους. Μόλις βγουν στην επιφάνεια εκπνέουν με δύναμη, γεγονός που δημιουργεί το χαρακτηριστικό πίδακα ατμού που βγαίνει από το κεφάλι τους και έχει δώσει στους φαλαινοθήρες τη δυνατότητα να τις εντοπίζουν. Ύστερα εισπνέουν και ξαναβουτάνε.
Μερικά παραδείγματα μπαλενοφόρων φαλαινών είναι η καμπούρα φάλαινα(ή μεγάπτερη, ή φάλαινα η κυφή), η γκρίζα φάλαινα και η γαλάζια φάλαινα. Μερικά παραδείγματα οδοντοφόρων φαλαινών είναι ο φυσητήρας(Μόμπυ Ντικ!), η φάλαινα δολοφόνος(ή όρκα) και τα δελφίνια.

Να περισσότερες πληροφορίες για ορισμένες φάλαινες:

Όρκα ή Φάλαινα Δολοφόνος(Orcinus orca)

Η φάλαινα δολοφόνος μπορεί να βρεθεί σε όλες τις θάλασσες του κόσμου από τους δύο τροπικούς μέχρι τον Αρκτικό και τον Ανταρκτικό Ωκεανό.

Υπάρχουν τρία διαφορετικά είδη όρκας: αυτές που μένουν πάντα σε ένα μέρος, αυτές που μετακινούνται σε όλο τον κόσμο και οι όρκες του ανοιχτού πελάγους. Σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας των φαλαινών δολοφόνων αυτά τα τρία είδη δεν έχουν πότε αναμειχθεί μεταξύ τους. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι βρίσκονται στο δρόμο της εξέλιξης σε τρία διαφορετικά είδη ζώων. Οι όρκες ζουν σε ομάδες που συνήθως αποτελούνται από μέλη της ίδιας οικογένειας. Κάθε ομάδα έχει τη δική της διάλεκτο επικοινωνίας.
Η αρσενική όρκα έχει μήκος περίπου 6.7 με 7.0 μέτρα και ζυγίζει περίπου 4,000 με 5,000 κιλά. Η θηλυκιά όρκα έχει μήκος περίπου 5.5 με 6.5 μέτρα και ζυγίζει περίπου 2,500 με 3,000 κιλά. Οι φάλαινες δολοφόνοι έχουν 10 με 12 ζευγάρια μεγάλων κωνικών δοντιών σε κάθε σιαγόνα τα οποία εφαρμόζουν ακριβώς το ένα με το άλλο όταν τα σαγόνια κλείνουν.

Οι όρκες έχουν πολύ χαρακτηριστικό χρωματισμό: μαύρη ράχη και πλευρά και άσπρη κοιλιά που προχωράει πάνω απ' τα πτερύγια και γύρω στο λαιμό. Έχουν επίσης ένα μεγάλο οβάλ άσπρο "μπάλωμα" πάνω και πίσω από κάθε μάτι. Το σώμα τους έχει σχήμα τορπίλλης με ένα κωνικό κεφάλι και έχουν ένα ψηλό ραχιαίο πτερύγιο στη μέση της ράχης τους, το οποίο μπορέι να φτάσει σε ύψος 1.5 μέτρο στα ενήλικα θηλυκά και 2 μέτρα στα ενήλικα αρσενικά. Το σχήμα του ραχιαίου πτερυγίου, τα σημάδια και τα κοψίματα που έχει αυτό έχει και τα γκρίζα "μπαλώματα" που υπάρχουν πίσω του σε ορισμένες φάλαινες είναι μοναδικά για κάθε φάλαινα και επομένως βοηθούν τους επιστήμονες να τις ξεχωρίσουν.

Καμπούρα Φάλαινα(Megaptera Novaeangliae)

Η καμπούρα φάλαινα ανήκει στην οικογένεια των Φαλαινοπτερίδων(Balaenopteridae), η οποία περιλαμβάνει τη μεγάλη γαλάζια φάλαινα, το μεγαλύτερο ζώο της γης. Οι καμπουροφάλαινες έχουν πτυχώσεις στην κοιλιά τους, όπως όλες οι Φαλαινοπτερίδες, και μεγάλα πτερύγια(μεγαλύτερα από οποιαδήποτε άλλη φάλαινα) τα οποία χρησιμοποιούν για να κολυμπούν, να ακουμπάνε και να τρίβουν η μία την άλλη και να χτυπούν το νερό για να δημιουργήσουν ήχους.

Έχουν μήκος 12 με 15 μέτρα περίπου και τα πτερύγιά τους είναι σχεδόν το ένα τρίτο του. Μπορεί να τις ξεχωρίσει κανείς από τα μαύρα και άσπρα σχέδια κάτω απ' την ουρά τους, τα οποία είναι μοναδικά για κάθε φάλανα. Οι καμπουροφάλαινες συχνά πηδούν έξω από το νερό. Μερικές φορές τρέφονται ομαδικά, χρησιμοποιώντας φυσαλίδες γαι να τρομάξουν τα ψάρια και να τα κάνουν τα μαζευτούν όλα μαζί. Κολυμπούν κάτω από τα ψάρια, κάνοντας φυσαλίδες. Ύστερα αναδύονται στο κέντρο του κύκλου από φυσαλίδες με το στόμα ανοιχτό και καταπίνουν μια μεγάλη ποσότητα ψαριών.
Η καμπουροφάλαινα είναι επίσης γνωστή για το τραγούδι της. Η αρσενική καμπουροφάλαινα τραγουδάει για ώρες ένα μαγευτικό τραγούδι. Οι λόγοι γι' αυτό το τραγούδι είναι ακόμη άγνωστοι στους επιστήμονες. Μερικοί πιστεύουν ότι χρησιμεύει για να προσελκύσει το θηλυκό, ενώ άλλοι ότι είναι ένας τρόπος για να προκαλέσουν τα άλλα αρσενικά. Τραγούδια καμπουροφάλαινες έχουν ηχογράφηθεί και κυκλοφορούν σε κασέτα. Το διαστημόπλοιο Βόγιατζερ εξέπεμψε μια ηχογράφηση καμπουροφάλαινας ως χαιρετισμό από τον πλανήτη Γη.

ΑΚΟΥΣΤΕ Τη Φάλαινα!
Ακούστε το μαγευτικό τραγούδι της Καμπουροφάλαινας!
Ακούστε τον ήχο που κάνου οι Καμπουροφάλαινες όταν "κυνηγάνε"!

Ηχοεντοπισμός

Στη θάλασσα, η ακοή είναι πιο σημαντική από την όραση. Ακόμα και στα πιο καθαρά νερά, η ορατότητα δε φτάνει πέρα από τα 30 μέτρα, πράγμα γνωστό σε οποιονδήποτε έχει κάνει κάποτε βουτιές ή καταδύσεις. Αντίθετα ο ήχος διαδίδεται αρκετά καλά στο νερό. Έτσι, για να εντοπίσουν τη λεία τους και να κινηθούν κάτω απ' το νερό, οι οδοντοφόρες φάλαινες στέλνουν έναν ηχητικό παλμό υψηλής συχνότητας. Ακούγοντας την ηχώ του μπορούν να καταλάβουν αν βρίσκεται μπροστά τους κάποιο αντικείμενο ή ψάρι και αν ναι, σε τι απόσταση. Αυτό αποκαλείται ηχοεντοπισμός. Τα μόνα ζώα εκτός από τις φάλαινες που χρησιμοποιούν αυτή την τεχνική είναι οι νυχτερίδες. Για τις φάλαινες ο ηχοεντοπισμός είναι μια διαδικασία μεγάλης ακρίβειας. Είναι γνωστό ότι τα δελφίνια μπορούν να ξεχωρίσουν δυο μπάλες παρομοίου μεγέθους χωρίς να βλέπουν, απλά και μόνο χρησιμοποιώντας μια σειρά από ήχους "κλικ".
Ο ηχοεντοπισμός χρησιμοποιείται μόνο από τις οδοντοφόρες φάλαινες (Οδοντοκήτη). Η μπαλενοφόρες φάλαινες δεν ηχοεντοπίζουν.

Φάλαινες σε κίνδυνο

Το 1986 η Διεθνής Επιτροπή Φαλαινοθηρίας (IWC) απαγόρευσε την εμπορική φαλαινοθηρία, φέρνοντας την ελπίδα σε πολλά είδη φαλαινών. Παρόλη όμως την απαγόρευση η Ιαπωνία συνέχισε να σκοτώνει φάλαινες με πρόφαση "ερευνητικό πρόγραμμα", που άρχισε το 1987. Το 1987 σκότωσαν 330 φάλαινες στα νερά της Ανταρκτικής και το 1998 389 φάλαινες μέσα στο Διεθνές Καταφύγιο Φαλαινών των Νότιων Ωκεανών που είχε εν τω μεταξύ ιδρυθεί. Ο λόγος για αυτό ήταν, σύμφωνα με την Ιαπωνία, η "επιστημονική" φαλαινοθηρία, στην πραγματικότητα όμως το κρέας των φαλαινών κατέληξε στα γιαπωνέζικα εστιατόρια, στα οποία το κρέας αυτό κοστίζει αρκετά λεφτά, καθώς η ζήτηση είναι μεγαλύτερη από την προσφορά. Το 1993 η Νορβηγία, ακολουθώντας το παράδειγμα της Ιαπωνίας ξανάρχισε κι αυτή τη φαλαινοθηρία.
Οι πληθυσμοί μερικών ειδών, όπως η γαλάζια φάλαινα, δεν έχουν ανακάμψει ακόμη. Οι φάλαινες δεν είναι ακόμα ασφαλείς. Η φαλαινοθηρία πρέπει να σταματήσει οριστικά. Για περισσότερες πληροφορίες γι' αυτό το θέμα, καθώς και για το τι μπορείτε να κάνετε, δείτε www.greenpeace.org

Links για τις φάλαινες

Back to the top